در این لحظه بود که سئوالی در ذهن  من ایجاد شد.

من خودم برای کارهایم بارها مجبور بودم از جستجوگر گوگل استفاده کنم و اون هم بطور فارسی به دنبال موضوع خودم بگردم.

در حالی که منابع اینترنتی که به زبان فارسی و رایگان در اختیار محققین بتوان قرار گیرد خیلی کم است.

اینترنت در ایران

چندی است که این بحث در میان بلاگرها مطرح شده که گویا
گوگل در حال راه‌اندازی موتور ترجمه متون فارسی به انگلیسی و سایر زبانها
و بالعکس است.
این منابع به شروع به کار موتور ترجمه عربی به انگلیسی گوگل در صفحه ترجمه
گوگل اشاره می‌کنند که از چند ماه پیش به این‌سو نسخه بتای آن راه‌اندازی
شده است. همچنین گفته شده کاربرانی که از نوار ابزار گوگل بر روی مرورگر
صفحات وب اینترنت اکسپلورر خود استفاده می‌کردند این امکان را یافته‌اند
که پس از فعال کردن گزینه مترجم متن (Google Translator) موجود در نوار
ابزار گوگل در سایتهای فارسی زبان نسبت به ترجمه آنها به زبانی شبیه به
انگلیسی اقدام کنند.»»»»

برخی حتی تا آنجا پیش رفته‌اند که می‌گویند موتور ترجمه
گوگل یک مترجم هوشمند است که به تازگی متولد شده و می‌توان گفت: هنوز
نمی‌تواند به خوبی فارسی حرف بزند، اما می‌توان خوشبین بود که هر روز
پیشرفته‌تر می‌شود. هرچند که در این زمینه سوءالات فراوانی وجود دارد
مانند آنکه چرا گوگل متن فارسی را به جای انگلیسی مجددا به فارسی ترجمه
کرد؟ و یا چرا این متن به پینگیلیش نوشته شده است که تنها زبان محاوره‌ای
در چت روم‌ها بوده و هیچ رسمیتی ندارد، اما جای امیدواری است که همچون
زبان عربی که اخیرا نسخه آزمایشی مترجم آن توسط گوگل معرفی شد زبان فارسی
نیز بیشتر از گذشته از طرف گوگل مورد توجه قرار گیرد.
به عقیده برخی کارشناسان ترجمه پینگیلیش متون فارسی توسط روبوت ترجمه گوگل
به خاطر مخلوط بودن لغات عربی و فارسی و تشخیص و ترجمه برخی لغات عربی به
انگلیسی توسط این موتور است و به همین علت لغات غیرقابل تشخیص برای این
مترجم به صورت پینگیلیش نمایش داده می‌شوند.

از آنجایی که کاربران اینترنتی به سرویس‌های گوگل اعتماد زیادی
دارند، اگر گوگل صفحات فارسی را به زبانهای دیگر ترجمه کند می‌توان به این
نتیجه رسید که تولید محتوی به زبان فارسی به نوعی تولید محتوی برای همه
کاربران اینترنتی دنیا است.
هم اکنون برای پر شدن این خلاء به شدت نیاز به وجود مترجم‌های آنلاین و
روبوت‌های خودکار ترجمه‌گر حس می‌شود. برنامه‌هایی که به طور خودکار
محتوای یک زبان را به زبان مقصد ترجمه می‌کنند و طیف وسیع‌تری از
بازدیدکنندگان را برای یک محتوا فراهم می‌سازند.
در صورت به انجام رسیدن چنین پروژه‌هایی بلاگرهای پارسی‌نویس می‌توانند
مخاطبانی به زبان‌های دیگر داشته باشند چرا که نوشته‌هایشان با کلیک روی
یک لینک خود به خود به زبان‌هایی چون انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، پرتغالی،
چینی و ژاپنی ترجمه می‌شود.

ماجرا چیست؟

موتور جستجوی گوگل قادر است متون اینترنتی را به 6 زبان انگلیسی،
فرانسوی، آلمانی، اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی به صورت آنلاین و متقابل
( از هر زبان به زبان دیگر) ترجمه کند.
اخیرا 4زبان عربی، ژاپنی، کره‌ای و چینی هم به این موتور ترجمه همزمان اضافه شده که البته 4 زبان اخیر نسخه بتای خود را سپری می‌کند.
در همین صفحه امکانی گنجانده شده که با استفاده از آن بتوان متن کامل یک
صفحه وب را از زبانهای 10 گانه مذکور به یکدیگر و با همان صفحه‌بندی اولیه
ترجمه و به مخاطب ارایه کرد.
برای مشاهده عملکرد موتور ترجمه گوگل می‌توانید به این آدرس بروید:
http://www.google.com/translate-t

ایرانی‌ها چه کرده‌اند؟

ایرانی‌ها هم البته بیکار ننشسته‌اند و در زمینه نرم‌افزارهای ترجمه آنلاین متون فارسی تولیداتی داشته‌اند.
دو محصول تولید شده نرم‌افزاری در زمینه ترجمه متعلق به 2 شرکت خصوصی به
نام «نرم‌افزار پارس» و «نرم‌افزار پدیده» است که تنها از طریق خرید CD
این نرم‌افزارها با قفل نرم‌افزاری به صورت فلاپی، امکان استفاده محدود به
کاربران را می‌دهند و سایت‌های این دو شرکت بر روی اینترنت تنها در حد چند
جمله امکان ترجمه همزمان و رایگان را به کاربران می‌دهد.

سایت‌های این دو شرکت ایرانی در این آدرس‌ها قابل دسترسی است:
www.parstranslator.com
www.padideh.org
البته برخی شرکت‌های خصوصی نیز از طریق سایت‌های خود امکان ارائه خدمات
ترجمه به صورت اختصاصی و با دریافت هزینه را فراهم کرده‌اند که ازجمله
آنها می‌توان به این سایت‌ها اشاره کرد:
www.tarjomeh.com
www.farsidic.com
اما شاید جدی‌ترین کار در زمینه ترجمه همزمان فارسی توسط مرکز ملی ICT زیرنظر پروفسور مرتضی انواری در حال انجام باشد.
در این مرکز با بهره‌گیری از الگوریتم‌های سیستم ترجمه زبان‌های اروپایی
ازجمله نرم‌افزار«یوروسلا» درصدد تولید نرم‌افزار ترجمه فارسی هستند.

پروژه ترجمه همزمان 16 زبان به فارسی

جدا از گوگل و برخی شرکت‌های ایرانی موضوع ترجمه آنلاین به فارسی یا برعکس در جاهای دیگری هم دنبال می‌شود.
«American Translators Association» با همکاری سازمان ملل متحد از سال
1982 بر روی تهیه نرم‌افزار ترجمه ماشینی برای زبان‌های مختلف، تحقیقات
خود را آغاز کرده است اکنون پروژه مذکور قادر است در سایت اینترنتی به
آدرس: www.1-800-translate.com
مطالب 17 زبان مختلف را به صورت آنلاین به یکدیگر ترجمه کند این زبان‌ها
عبارتند از : عربی، چینی، فارسی، آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، عبری،
ایتالیایی، کره‌ای، ژاپنی، پرتغالی، روسی، اسپانیایی، ترکی، اوکراینی،
لهستانی، هلندی.
توجه مدیران این پروژه به ترجمه همزمان فارسی، به خاطر صحبت کردن 90 میلیون نفر از مردم جهان به زبان فارسی می‌باشد.
اینکه پروژه مذکور کی به سرانجام می‌رسد مشخص نیست اما خبرهای مذکور نشان
می‌دهد که خارجی‌ها به موضوع ترجمه متون به فا رسی یا برعکس بیش از خود ما
ایرانی‌ها علاقه نشان داده‌اند.
در حالی که صحبت از طرح‌هایی نظیر تکفا یا اینترنت ملی یا پرتال ملی این
روزها زیاد مطرح می‌شود می‌توان این سوءال را در کانون توجه محافل آی تی
کشور قرارداد که چقدر به اهمیت موضوع ترجمه متون به زبان فارسی
پرداخته‌اند؟ و به طور مشخص چه مقدار بودجه به آن اختصاص داده‌اند؟
برخی معتقدند هنوز راه درازی تا یک مترجم آنلاین کاربردی در پیش است.با کمی دقت می‌توانیم مشکلات در پیش راه این مترجم‌ها را ببینیم.

مترجم آنلاین برای ارائه یک ترجمه درست از زبان پارسی باید با
مشکلات زیاد و متعددی دست و پنجه نرم کند.یکی از این مشکلات تفاوت نگارشی
در زبان پارسی است. مشکلی که درنگارش زبان‌های دیگر به علت وجود فاصله
میان حروف کلمات وجود ندارد.
در زبان‌های دیگر هرکلمه از حروف مجزا تشکیل شده است در حالی که درنگارش
زبان پارسی به علت وجود فاصله‌ها، نیم‌فاصله‌ها، پسوند‌هایی مانند «تر،
ترین، ها و....» ، (ک) پارسی و (ک) عربی (ی) آخر پارسی و (ی) آخر عربی و
قوانین دیگر نگارشی مترجم‌ها برای تشخیص کلمات پارسی نیاز به الگوریتمی به
مراتب پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر دارند.
ضمن اینکه نباید از نظر دور داشت این نکته را که زبان حجم اعظم محتوای
پارسی که وبلاگ ها باشند، نثر شکسته است و ترجمه این متون نیز دردسری
مضاعف برای زبان پارسی است. مسلما متخصصان هوش مصنوعی می‌توانند در این
زمینه توضیحاتی مفصل و علمی بنویسند.

منابع: